خدایا از امروز عوض میشوم، تمام عیبهایم را اصلاح میکنم، در هر کاری راه درست را پیدا میکنم، اما همین که به خواسته خودمان رسیدیم و از پل گذشتىم عهد و پیمانی که با خدا بسته بودیم را میشکنیم ..
بارها وقتی به اعمال و رفتاری که انجام دادهایم و از زشتی آن اگاه شدهایم فکرمیکنیم با خود تصمیم میگیریم که دیگر آن را انجام ندهیم، ولی بعد از ساعتی از تصمیم خود غافل شده و باز کار زشت گذشته را تکرار میکنیم. و راه اشتباه گذشته را در پیش میگیریم..
چرا این همه بد قول شدهایم و نمیتوانیم به قولهایی که به خودمان میدهیم عمل کنیم چرا نمیتوانیم عیوبمان را اصلاح کنیم؟
یکی از علتهای این بد قولی و بی خیالی این است که : فکر میکنیم هنوز فرصت باقی است و فردا شرایط بهتری برای توبه و اصلاح پیش میآید،و شیطان و هوای نفس به ما مهلت اصلاح خواهد داد، لذا وقتی صحنهای برای گناه به وجود میآید به خودمان میگوییم بی خیال، امروز گناه میکنم و فردا توبه میکنم، این فردا، فردا کردن همین گونه ادامه دارد...امام باقر «علیهالسلام» در این زمینه میفرماید:
«تو را از امروز و فردا کردن بر حذر میدارم، چرا که آن دریائی است که گرفتاران، در آن غرق میشوند» [1]
علت دیگر آن این است که: فکر میکنیم فرصت آن قدر زیاد است که میتوانیم گناهان گذشته را جبران کنیم، در حالی که همه چیز قابل برگشت است الا عمر انسان که دیگر قابل بازگشت نیست همان گونه که امیر المومنین میفرماید:
«فرصت مانند ابر از افق زندگی میگذرد، مواقعی که فرصتهای خیری پیش میآید غنیمت بشمارید و از آنها استفاده کنید» [2]
شاعر که در این خصوص میگوید:بر سر جوی نیشین و گذر عمر ببین، برگرفته از همین روایت نورانی است که به ما این تلنگر را میزند که قدر لحظات زندگی را بدانیم و از سر غفلت از دست ندهیم و همین لحظه عیبهایمان را درمان کنیم.
علت دیگر آن این است که خودمان را با دیگران مقایسه میکنیم و میگوییم اگر من دروغ گو هستم دیگران هم همین گونهاند و یا اگر من حسود هستم یا به نامحرم نگاه میکنم و یا دوست دختر دارم دیگران نیز همین گونه هستند و به این صورت کار خودمان را توجیه میکنیم، ولی این اصلا خوب نیست و خوش به حال کسانی که به عیبهای خودشان نگاه میکنند و در صدد بر طرف کردن آن هستند همان گونه که از امیر المومنین نقل شده است که حضرت میفرماید:
«خوشا به حال آن کس که عیب خودش، او را از پرداختن به عیبهاى مردم باز دارد».[3]
علت دیگر آن این است که فراموش کردهایم مرگ لحظه به لحظه به دنبال ما است و هیچ راه فراری از مرگ وجود ندارد، همان گونه که خداوند در قرآن کریم میفرماید:
«قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذی تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلاقیکُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ" [سوره جمعه آیه 8]بگو: این مرگى که از آن فرار مى کنید سرانجام با شما ملاقات خواهد کرد»
بله مرگ قدم به قدم به دنبال ما است، و روزانه شاهد هستیم که برخی به کام مرگ فرو رفتهاند و دستشان از این دنیا کوتاه شده است، همان مرگ روزی سراغ ما نیز میآید، خدا کند در آن لحظه آماده سفر به جهان آخرت باشیم، خدا کند تمام عیوب را اصلاح کرده باشیم،امام صادق علیه السلام میفرماید:
«هول و هراسی که نمیدانی چه وقت تو را فرا میگیرد، چرا پیش از آن که ناگهان به سراغت آید، برایش آماده نمیشوی؟» [4]
بله اگر امروز و فردا کنیم و اصلاح عیوب خودمان را از همین الان شروع نکنیم قطعا ضرر بسیار بزرگی خواهیم کرد امام علی علیه السلام در این زمینه میفرماید:
«مبادا مرگ در حالی به سراغت آید که تو مانند بنده فراری از خداوند در طلب دنیا باشی.» [5]
پس بیایید هر چه زودتر با اصلاح عیوب و زشتیهای که در اعمال و رفتار ما وجود دارد ضمن این که زندگی لذت بخشی برای خودمان در دنیا ایجاد میکنیم خانه آخرت را نیز ساخته و در هر لحظه برای مرگ آماده باشیم، بیایید از همین الان شروع کنیم.
منابع:
[1]. «وَ إِیَّاکَ وَ التَّسْوِیفَ فَإِنَّهُ بَحْرٌ یَغْرَقُ فِیهِ الْهَلْکَی» [بحار الانوار ج 75 ص 164]
[2]. «الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ» [مستدرک 92، صفحه]
[3]. «طوبى لِمَن شَغَلَهُ عَیبُهُ عَن عُیوبِ النّاسِ»[نهج البلاغه خطبه 1]
[4]. «هَولٌ لا تَدری مَتی یَغشاکَ،ما یَمنَعُکَ أن تَستَعِدَّ لَهُ قبلَ أن یَفجَأکَ ؟»[بحار الانوار جلد 79 ص 171 باب 20]
[5]. «إیّاکَ أن یَنزِلَ بکَ المَوتُ وأنتَ آبِقٌ مِن ربِّکَ فی طَلَبِ الدُّنیا»[غررالحکم ص 163 شماره 3148]